Jarzmianka większa, 'daje' od siebie wiele. Elegancję, szyk, możliwość wyboru spośród wielu odmian, trwałość, oraz wysoką tolerancję do minusowych temperatur. Kto tworzy ogród naturalistyczny, bądź taki, gdzie można wyeksponować piękne byliny - niech pamięta o niej nie zapomina.
Great masterwort.eng
W zależności od odmiany, pędy mogą się znosić na wysokość od 40 do 90 centymetrów. Także swobodnie możemy konkretną dopasować którąś do naszych preferencji, czy jako jedno z bylinowych pięter, czy sadzona w kilku egzemplarzach, a może rabata z różnej wysokości odmian.
Gatunek, upodobał sobie wyżynne europejskie tereny. Więc jest także spotykanym
dzikusem na południu Polski. Ulubione miejscówki, to lasy liściaste, lasy mieszane, podmokłe łąki, zarośla. Na podstawie tych informacji, łatwo domyśleć się, że roślina ta lubi światło dzienne przefiltrowane oraz stała umiarkowaną wilgotność podłoża. Otóż to, ekspozycja południowa, suche piaski - to nie dla niej. Spokój ogrodowego zacisza, tak zwany 'jasny cień', albo półcień. Podłoże przepuszczalne, średnio żyzne, bądź próchniczne o pH neutralnym lub delikatnie kwaśnym. Zaleca się ściółkowanie (zimą kołderka dla części podziemnej, latem wyhamowanie z nadmierną transpiracją).
Stała umiarkowana wilgotność gleby. W czasie suszy nie zapominamy o dodatkowym podlewaniu. Tak samo przy bezśnieżnych zimach. W letnie poranki, bądź w wieczory, gdy chłód w bezmroźne południe. Woda w temperaturze zbliżonej do tej, jaka panuje w otoczeniu rośliny. W sezonie staramy się nie lać po nadziemnych częściach. Gdy plant prowadzony w pojemniku, to wówczas, gdy donica z odpływem, podlewamy regularnie. A na zimę kopcujemy.
Nawożenie, to od maja do końca lipca, wspomaganie w płynie dostosowane do bylin kwitnących. Zasilimy nasza Pięknotkę także wczesną wiosną, przekopując wokół niej ziemię kompostem (humusem, krowiakiem).
Pierwsze wiosną ukazują się listki odziomkowe, które są ułożone skrętolegle. Następnie spośród nich zaczynają wyrastać żebrowane łodygi, a na nich także skrętoległe, głęboko dłoniastodzielne zielone liście. Kwitnienie rozpoczyna się pod koniec maja. U gatunku, dla pojedynczego kwiatu ozdobą są zielonobiałe przylistki, zaś u odmian hodowlanych, wachlarz kolorów ogromny. Biel, róż, czerwień, bordo, oraz odcienie tych kolorów podstawowych. Dzięki możliwości wyboru, możemy stworzyć kolorowe kompozycje, albo, na przykład, rozjaśnić cienisty zakątek.
Pomiędzy najbardziej ozdobną częścią kwiatu, wspomnianymi podsadkami, znajduje się miododajne kwiaty. To baldaszki z nieregularnymi gronami. Częściej zsynchronizowane kolorem z przylistkami, a czasami o kilka tonacji odmienne.
Dla jeszcze większego urozmaicenia, możemy sięgnąć po odmiany z dwukolorowymi liśćmi (zielonożółte).
Czas kwitnienia, to dla nas sygnał, że trzeba regularnie usuwać przekwitające kwiatostany. Tym sposobem zaoszczędzimy bylinie substancji odżywczych, które może przeznaczyć na młode kwietne pąki. Jeśli chcemy 'doczekać' nasion, zostawmy tylko dwa, trzy kwiaty. Jarzmianka większa rozsiewa się 'na bogato', ale nie na tyle inwazyjnie, aby zdobyła większość naszej zielonej przestrzeni. Przy tych zabiegach, możemy zapewnić sobie drugie kwitnienie byliny na koniec lata. Nie będzie ono tak spektakularne, jak pierwsze, ale przecież cieszy każdy kwiatuszek.
Niektórzy w połowie lipca robią ostre cięcie, skracają po całości do liści odziomkowych. Czy pojedynczo, czy tą drugą drogą, ważne, aby to zrobić.
I tutaj już informacje o rozmnażaniu, więc przez wysiew nasion, albo poprzez wiosenny podział. Rozsada co, mniej więcej, 50 centymetrów.
Przedwiośnie, mniej więcej na 5 centymetrów od ziemi, tniemy. Do tego czasu, roślina 'wycisnęła' z teraz już starych liści, pędów, co jej potrzebne, czas na rozpoczęcie nowego sezonu. Tniemy, wygrabiamy, wyrzucamy, nie chcemy, aby wdały się patogeny. Co trzy, cztery lata zaleca się wiosenny podział części podziemnej i rozsadę w nowym miejscu (a jeśli w starym, to okolica i dołek powinny dostać solidną porcję kompostu).
Oto kilka przykładowych odmian:
* Jarzmianka większa 'Sunningdale Variegated', kremowo obrzeżone liście, białe podsadki, długie kwitnienie.
* Jarzmianka większa 'Rubra', czerwone 'poduszeczki do szpilek'.
* Jarzmianka większa 'Star of Billions', nietuzinkowa przylistki wybarwiają się z zieleni w biel (jedno z bardziej ulubionych połączeń kolorystycznych).
* Jarzmianka większa 'Venice', intensywne, dwubarwne fioletowo-czerwone przysadki.
* Jarzmianka większa 'Roma', słodycz różu podobnie jak u odmiany ze zdjęć, 'Star'.
Great masterwort.eng
 |
Astrantia major - Jarzmianka większa - Groot sterrenscherm
'Star' |
W zależności od odmiany, pędy mogą się znosić na wysokość od 40 do 90 centymetrów. Także swobodnie możemy konkretną dopasować którąś do naszych preferencji, czy jako jedno z bylinowych pięter, czy sadzona w kilku egzemplarzach, a może rabata z różnej wysokości odmian.
Gatunek, upodobał sobie wyżynne europejskie tereny. Więc jest także spotykanym
dzikusem na południu Polski. Ulubione miejscówki, to lasy liściaste, lasy mieszane, podmokłe łąki, zarośla. Na podstawie tych informacji, łatwo domyśleć się, że roślina ta lubi światło dzienne przefiltrowane oraz stała umiarkowaną wilgotność podłoża. Otóż to, ekspozycja południowa, suche piaski - to nie dla niej. Spokój ogrodowego zacisza, tak zwany 'jasny cień', albo półcień. Podłoże przepuszczalne, średnio żyzne, bądź próchniczne o pH neutralnym lub delikatnie kwaśnym. Zaleca się ściółkowanie (zimą kołderka dla części podziemnej, latem wyhamowanie z nadmierną transpiracją).
Stała umiarkowana wilgotność gleby. W czasie suszy nie zapominamy o dodatkowym podlewaniu. Tak samo przy bezśnieżnych zimach. W letnie poranki, bądź w wieczory, gdy chłód w bezmroźne południe. Woda w temperaturze zbliżonej do tej, jaka panuje w otoczeniu rośliny. W sezonie staramy się nie lać po nadziemnych częściach. Gdy plant prowadzony w pojemniku, to wówczas, gdy donica z odpływem, podlewamy regularnie. A na zimę kopcujemy.
Nawożenie, to od maja do końca lipca, wspomaganie w płynie dostosowane do bylin kwitnących. Zasilimy nasza Pięknotkę także wczesną wiosną, przekopując wokół niej ziemię kompostem (humusem, krowiakiem).
 |
Astrantia major - Jarzmianka większa - Groot sterrenscherm
'Star' |
Pierwsze wiosną ukazują się listki odziomkowe, które są ułożone skrętolegle. Następnie spośród nich zaczynają wyrastać żebrowane łodygi, a na nich także skrętoległe, głęboko dłoniastodzielne zielone liście. Kwitnienie rozpoczyna się pod koniec maja. U gatunku, dla pojedynczego kwiatu ozdobą są zielonobiałe przylistki, zaś u odmian hodowlanych, wachlarz kolorów ogromny. Biel, róż, czerwień, bordo, oraz odcienie tych kolorów podstawowych. Dzięki możliwości wyboru, możemy stworzyć kolorowe kompozycje, albo, na przykład, rozjaśnić cienisty zakątek.
Pomiędzy najbardziej ozdobną częścią kwiatu, wspomnianymi podsadkami, znajduje się miododajne kwiaty. To baldaszki z nieregularnymi gronami. Częściej zsynchronizowane kolorem z przylistkami, a czasami o kilka tonacji odmienne.
Dla jeszcze większego urozmaicenia, możemy sięgnąć po odmiany z dwukolorowymi liśćmi (zielonożółte).
Czas kwitnienia, to dla nas sygnał, że trzeba regularnie usuwać przekwitające kwiatostany. Tym sposobem zaoszczędzimy bylinie substancji odżywczych, które może przeznaczyć na młode kwietne pąki. Jeśli chcemy 'doczekać' nasion, zostawmy tylko dwa, trzy kwiaty. Jarzmianka większa rozsiewa się 'na bogato', ale nie na tyle inwazyjnie, aby zdobyła większość naszej zielonej przestrzeni. Przy tych zabiegach, możemy zapewnić sobie drugie kwitnienie byliny na koniec lata. Nie będzie ono tak spektakularne, jak pierwsze, ale przecież cieszy każdy kwiatuszek.
Niektórzy w połowie lipca robią ostre cięcie, skracają po całości do liści odziomkowych. Czy pojedynczo, czy tą drugą drogą, ważne, aby to zrobić.
 |
Astrantia major - Jarzmianka większa - Groot sterrenscherm
'Star' |
I tutaj już informacje o rozmnażaniu, więc przez wysiew nasion, albo poprzez wiosenny podział. Rozsada co, mniej więcej, 50 centymetrów.
Przedwiośnie, mniej więcej na 5 centymetrów od ziemi, tniemy. Do tego czasu, roślina 'wycisnęła' z teraz już starych liści, pędów, co jej potrzebne, czas na rozpoczęcie nowego sezonu. Tniemy, wygrabiamy, wyrzucamy, nie chcemy, aby wdały się patogeny. Co trzy, cztery lata zaleca się wiosenny podział części podziemnej i rozsadę w nowym miejscu (a jeśli w starym, to okolica i dołek powinny dostać solidną porcję kompostu).
Oto kilka przykładowych odmian:
* Jarzmianka większa 'Sunningdale Variegated', kremowo obrzeżone liście, białe podsadki, długie kwitnienie.
* Jarzmianka większa 'Rubra', czerwone 'poduszeczki do szpilek'.
* Jarzmianka większa 'Star of Billions', nietuzinkowa przylistki wybarwiają się z zieleni w biel (jedno z bardziej ulubionych połączeń kolorystycznych).
* Jarzmianka większa 'Venice', intensywne, dwubarwne fioletowo-czerwone przysadki.
* Jarzmianka większa 'Roma', słodycz różu podobnie jak u odmiany ze zdjęć, 'Star'.
 |
Astrantia major - Jarzmianka większa - Groot sterrenscherm
'Star' |
 |
Astrantia major - Jarzmianka większa - Groot sterrenscherm
'Star' |
 |
Astrantia major - Jarzmianka większa - Groot sterrenscherm
'Star' |
 |
Astrantia major - Jarzmianka większa - Groot sterrenscherm
'Star' |
 |
Astrantia - Jarzmianka - Sterrenscherm
|
 |
Astrantia - Jarzmianka - Sterrenscherm Zdjęcie wykonała i udostępniła do publikacji pani Marlena Galant TMM |
 |
Astrantia - Jarzmianka - Sterrenscherm Zdjęcie wykonała i udostępniła do publikacji pani Barbara Kowalewska TMM |
Przypisy:
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
https://en.wikipedia.org/wiki/Astrantia_major
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jarzmianka_wi%C4%99ksza
https://nl.wikipedia.org/wiki/Groot_sterrenscherm
Licencja: [CC-BY-SA 3.0 Deed]
https://en.wikipedia.org/wiki/Astrantia_major
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jarzmianka_wi%C4%99ksza
https://nl.wikipedia.org/wiki/Groot_sterrenscherm